Collie Eye Anomaly (CEA) is een erfelijke oogaandoening die frequent wordt vastgesteld bij bepaalde herdershondenrassen, waaronder de Border Collie, de Lang- en Korthaar Collie, de Australian Shepherd, en de Shetland Sheepdog (Sheltie).
Deze aandoening, die vaak al op jonge leeftijd wordt vastgesteld, kan variëren van mild tot ernstig, waarbij de ernstigste gevallen tot blindheid kunnen leiden.
Een belangrijk aspect van CEA is dat het een recessieve aandoening is. Dit betekent dat een hond de ziekte alleen ontwikkelt als hij van beide ouders het defecte gen erft (homozygoot).
Honden die slechts één kopie van het gen dragen (heterozygoot) vertonen geen symptomen maar kunnen de aandoening wel doorgeven aan hun nakomelingen.
De oorzaak van Collie Eye Anomaly
Collie Eye Anomaly (CEA) is een erfelijke oogaandoening die frequent wordt vastgesteld bij langharige herdershondenrassen, zoals de Border Collie en de Sheltie.
Deze aandoening treft het netvlies, de choroïdale bloedvaten en soms het tapetum van de oogbol.
Onderzoek door instituten zoals de Cornell Universiteit en het Fred Hutchinson Cancer Research Centrum heeft aangetoond dat CEA veroorzaakt wordt door een genetische mutatie die identiek optreedt bij verschillende rassen.
Deze mutatie leidt tot verschillende gradaties van CEA, variërend van lichte choroidale hypoplasie, waarbij het vaatvlies onvoldoende ontwikkeld is, tot ernstigere vormen zoals coloboma, waarbij een deel van de oogstructuur ontbreekt.
Interessant is dat deze aandoening ook gezien wordt bij niet-Collie rassen, hoewel het vooral bekend staat als een Collie-gerelateerde aandoening.
Pups kunnen al op jonge leeftijd gediagnosticeerd worden met CEA. Het is belangrijk om te weten dat alle honden met CEA, ongeacht de ernst van hun aandoening, drager zijn van deze mutatie.
Dit betekent dat fokkers voorzichtig moeten zijn, aangezien zelfs honden die heterozygoot zijn voor CEA (d.w.z. slechts één kopie van het gemuteerde gen dragen) de aandoening aan hun nakomelingen kunnen doorgeven.
De verschillende symptomen van Collie Eye Anomaly bij Border Collies
De symptomen variëren in ernst en kunnen soms subtiel zijn. Hier is een lijst van de verschillende symptomen van CEA:
Choroidale Hypoplasie: Dit is het meest voorkomende symptoom van CEA, waarbij het vaatvlies (choroïde) achter in het oog onvoldoende ontwikkeld is. Dit kan gedeeltelijk of volledig zijn en beïnvloedt het gezichtsvermogen van de hond.
Coloboma’s: Dit zijn defecten in de structuur van het oog, vaak gelegen bij de uitmonding van de oogzenuw (papil). Coloboma’s kunnen variëren in grootte en vorm en kunnen het gezichtsvermogen beïnvloeden.
Intra-oculaire Afwijkingen: Bij sommige honden met CEA kunnen er ook andere intra-oculaire afwijkingen voorkomen, zoals abnormale bloedvaten in hetzelfde gebied als de choroidale hypoplasie.
Verminderd Gezichtsvermogen: Afhankelijk van de ernst van de aandoening kan het gezichtsvermogen van de hond gedeeltelijk of volledig aangetast zijn.
Witte Schijn in de Fundus: Bij oogonderzoek kan een witte schijn zichtbaar zijn in de fundus (achterkant van het oog), vooral dichtbij de papil.
De Diagnose van Collie Eye Anomaly
De diagnose van Collie Eye Anomaly (CEA) bij Border Collies is een cruciaal proces dat vaak al op jonge leeftijd plaatsvindt.
Deze aandoening, die ook bij andere rassen zoals Shelties voorkomt, wordt meestal vastgesteld bij 6-7 weken oude pups, aangezien dit de meest geschikte leeftijd is voor een nauwkeurige beoordeling.
Tijdens het oogonderzoek wordt specifiek gekeken naar tekenen van choroidale hypoplasie, een kenmerkend symptoom van CEA.
Dit houdt in dat het vaatvlies (choroïde) niet volledig ontwikkeld is. Een andere indicatie kan de aanwezigheid van abnormale bloedvaten in hetzelfde gebied zijn. Bij sommige honden kan er ook een witte schijn zichtbaar zijn in de fundus, dichtbij de papil.
Een genetische test kan worden uitgevoerd om dragers van het mutant gen voor CEA te identificeren. Deze test is cruciaal, omdat honden die heterozygoot zijn voor CEA in een oogonderzoek niet onderscheiden kunnen worden van homozygoot normale honden.
Het is belangrijk om te weten dat honden met bepaalde vachtkleuren normaal al minder pigment in de fundus hebben, wat de diagnose kan bemoeilijken.
Behandeling van Collie Eye Anomaly
De behandeling van Collie Eye Anomaly (CEA) bij Border Collies, evenals bij andere rassen zoals Shelties, is complex, aangezien er geen genezing bestaat voor deze erfelijke aandoening.
CEA wordt vaak vastgesteld bij jonge pups, en de aandoening kan variëren van mild tot ernstig. De diagnose wordt meestal gesteld op basis van oogonderzoek, waarbij gekeken wordt naar kenmerken zoals choroidale hypoplasie, waarbij het vaatvlies (choroïde) niet volledig ontwikkeld is, en abnormale bloedvaten in hetzelfde gebied.
Bij de behandeling van CEA ligt de focus voornamelijk op het beheersen van de symptomen en het voorkomen van complicaties.
In gevallen waarbij de aandoening leidt tot ernstige problemen, zoals netvliesloslating, kan chirurgische interventie noodzakelijk zijn. Echter, voor de meeste honden met CEA, vooral die met mildere vormen, is geen specifieke behandeling vereist.
